จากที่เกิดเหตุการณ์ที่โค้ชฟุตบอลทีมหมูป่า พร้อมนักฟุตบอลลูกทีม รวม 13 คน หายไปภายในถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย ตั้งแต่วันที่ 23 มิถุนายน 2561 ที่ผ่านมา ในอีกแง่หนึ่งทำให้หลายคนตระหนักถึงการเข้าไปเที่ยวในถ้ำมากขึ้น เราเลยรวบรวมข้อมูล วิธีการอยู่รอดสำหรับการไปเที่ยวถ้ำ ที่ผู้เชี่ยวชาญด้านการผจญภัยในถ้ำจากเว็บไซต์ต่างประเทศมาบอกต่อกัน เป็นแนวทางสำหรับใครที่ชอบเที่ยวแนวนี้ เพื่อความปลอดภัยของตัวเราเองครับ

ขอบคุณภาพจากGreen Media สื่อสร้างสรรค์ เพื่อวันสีเขียว

ก่อนอื่นต้องขอบอกว่า จากเหตุการณ์ที่ไม่น่าจะเกิดขึ้นนี้ ทำให้ผู้เขียนเองนึกถึงพล็อตหนังเรื่องหนึ่งที่มีคนเข้าไปหลงอยู่ในถ้ำที่มีแต่อุปสรรค์และเจอแต่เรื่องยากลำบากในการหาทางออก หนังเรื่องนี้มีชื่อว่า “Sanctum” เป็นหนังแอ็คชั่นทริลเลอร์ 3D ฟอร์มยักษ์ที่ เจมส์ คาเมรอน ทำหน้าที่อำนวยการสร้างเป็นเรื่องแรก นับตั้งแต่สร้างหนัง Avatar จนโด่งดังไปทั่วโลก โดย Sanctum เล่าเรื่องของทีมนักประดาน้ำที่ดำลงไปสำรวจถ้ำใต้ทะเลที่สวยงามและกว้างใหญ่ที่สุด และยังไม่เคยมีมนุษย์คนไหนเคยเข้าถึงมาก่อน แต่เพราะพายุทำให้พวกเขาต้องติดอยู่ในถ้ำ ติดอยู่ในสภาพแวดล้อมสุดอันตรายและความกลัวที่ลึกลงไปสุดขั้วใต้ท้องทะเล ทุกคนต้องพยายามหาทางออกในเขาวงกตใต้น้ำเพื่อเอาชีวิตรอด ก่อนที่จะต้องติดอยู่ในนี้ไปตลอดกาล

เป็นหนังที่ดูเเล้วอึดอัดอย่างที่สุดลุ้นทั้งเรื่อง โดยเฉพาะฉากมุมซอกเเคบๆ และเต็มไปด้วยอุปสรรค ไหนจะมืด ไหนจะอากาศหายใจ รวมถึงความเห็นเเก่ตัวของคนในเวลาเอาตัวรอด เรื่องนี้คนน่ากลัวกว่าธรรมชาติ อย่างที่พ่อพระเอกบอกในเรื่อง “การดำน้ำ ถ้าคุณไม่เตรียมพร้อม เหมือนคุณตายไปแล้วตั้งแต่ก้าวขาลงไป” ในหนังเขาบอกอย่างนั้นครับ แต่ในสถานการณ์จริงที่หน่วยกู้ภัยของเราเจอในถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอน ตอนนี้น่าจะกดดันมากกว่าเยอะ ดังนั้นการเที่ยวสำรวจถ้ำ ถึงจะเป็นกิจกรรมที่น่าตื่นเต้นแต่ก็แฝงไปด้วยอันตราย เพื่อไม่ให้เกิดเหตุการณ์การหลงถ้ำขึ้นกับผู้ที่คิดจะไปเที่ยวสำรวจถ้ำในอนาคต นี่คือวิธีการเตรียมตัวและรับมือกับการเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันที่ดีที่สุดครับ

1. หาข้อมูลและเตรียมตัวให้พร้อม

ต้องค้นคว้าข้อมูลของถ้ำที่อยากจะไปเที่ยวสำรวจถ้ำให้ดีซะไปก่อน โดยสอบถามเส้นทางกับเจ้าหน้าที่อุทยาน ผู้ดูแลสถานที่นั้น หรือมีไกด์นำพาเที่ยวสำรวจถ้ำที่จะไป จะช่วยลดความเสี่ยงของการติดอยู่ในถ้ำ สิ่งสำคัญเลยคือ อย่าลืมสวมเสื้อผ้าที่รัดกุม ใส่รองเท้าหุ้มส้น มีหมวกสำหรับป้องกันศรีษะชนกับโขดหิน และเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม ไม่ว่าจะเป็นน้ำดื่ม อาหารที่ทานได้ง่ายๆ ไฟฉาย แบตเตอร์รี่สำรอง อุปกรณ์ป้องกันความหนาวเย็น เชือกเปล รวมถึงเครื่องมือปฐมพยาบาลเบื้องต้น เผื่อเกิดอุบัติเหตุที่ไม่คาดฝัน

2. ก่อนเข้าถ้ำ ควรแจ้งคนภายนอกไว้

ควรแจ้งกับทางเจ้าหน้าที่อุทยาน ญาติ หรือคนรู้จักที่ไม่ได้เข้าไปในถ้ำด้วย แจ้งว่าไปกันกี่คน ไปถึงจุดไหนของถ้ำ และจะออกมาจากถ้ำเวลาไหน 

3. ทำเครื่องหมายเส้นทางการเดินทาง

เพื่อแน่ใจว่าเราจะไม่หลงทาง คุณควรทำเครื่องหมายทางออกเอาไว้ รวมถึงทางเดินทางแยกทั้งหมดที่คุณผ่านมา อาจใช้ก้อนหิน แท่งเรืองแสง ชอล์ก ริบบิ้น หรืออะไรก็ตามแต่ที่จะทำให้คุณจำทางได้และกลับออกไปอย่างปลอดภัย ในกรณีหากเกิดอันตรายขึ้น ยังเป็นตัวช่วยในการบอกหน่วยกู้ภัยให้เข้ามาหาคุณอย่างถูกทางอีกด้วย

4. ต้องมีสติอยู่ตลอดเวลา

หากคุณประสบอุบัติได้รับบาดเจ็บ หรือติดอยู่ในถ้ำอย่าตกใจจนทำอะไรไม่ถูก ให้ประเมินสถานการณ์ และคิดหาทางออกอย่างรอบคอบ

5. เกาะกันเป็นกลุ่มเข้าไว้

ในกรณีที่หลงอยู่ในถ้ำกับเพื่อนเดินทาง ไม่ควรจะแยกกันออกไป ให้เกาะกลุ่มอยู่ด้วยกันไว้อย่างเหนียวแน่น คอยถามไถ่ว่าอยู่กันครบไหม ยิ่งในถ้ำที่มืดมิด เวลาเดินก็ให้จับมือกันไว้ และคอยสังเกตเพื่อนที่อยู่ข้างหลังตลอดเวลาด้วย

6. ทำให้ร่างกายอุ่นและแห้งเสมอ

ข้างในถ้ำมีอากาศชื้นและหนาวเย็นมาก คุณควรสวมเสื้อที่เป็นผ้าโพลีเอสเตอร์ เพราะกันหนาวได้ดีกว่าผ้าฝ้าย และผ้าต้องมีความเบา ไม่ซับน้ำ เพื่อรับมือกับเหตุฉุกเฉิน เช่น น้ำในถ้ำท่วมสูง หรือจำเป็นต้องข้ามลำธาร ถ้ามีเหตุให้ตัวของคุณเปียก ให้ถอดเสื้อออกก่อน บิดให้หมาด แล้วสวมใส่กลับไปเหมือนเดิม ปล่อยให้ความร้อนของร่างกายทำให้เสื้อผ้าแห้งเอง

7. ปันส่วนปริมาณอาหารให้ดี

เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้นในถ้ำ เช่น ดินยุบ หรือ น้ำท่วม อาจต้องใช้เวลาพอสมควรสำหรับเจ้าหน้าที่กู้ชีพจะมาถึงที่เกิดเหตุ ปันส่วนปริมาณอาหารให้ดี เพื่อให้คุณอยู่ได้นานที่สุดจึงสำคัญมาก ตรวจสอบให้แน่ใจว่าทุกคนได้รับน้ำเพียงพอต่อร่างกาย คุณสามารถดื่มน้ำที่คุณพบในถ้ำ แต่ควรระวังว่าอาจมีการปนเปื้อนและควรใช้เป็นทางเลือกสุดท้ายเท่านั้น

8. ประหยัดพลังงานไว้ก่อน

เมื่อเข้าถ้ำจะมีบางช่วงที่คุณสามารถมองเห็นได้ โดยไม่ต้องใช้ไฟฉาย คุณก็ควรปิดไฟฉายซะ เพื่อประหยัดพลังงาน ยามเกิดเหตุฉุกเฉิน คุณจะได้มีไฟเอาไว้ใช้ ตอนจำเป็น

9. เคลื่อนที่ในที่มืดอย่างช้าๆ

กรณีมองไม่เห็นทาง ไม่มีแสงสว่าง ให้คลานลงต่ำเพื่อหาออกซิเจน และขยับหาทางออกไปอย่างช้าๆ เพื่อไม่ให้เกิดอุบัติเหตุและบาดเจ็บได้ แต่หากคุณไม่ชำนาญเส้นทาง คุณก็ควรอยู่กับที่เพื่อรอความช่วยเหลือจะดีกว่า