ชื่อสะพานนี้คงคุ้นหูกันดี เพราะเป็นหนึ่งสะพานของเมืองไทยที่มีประวัติศาสตร์มายาวนาน พาตัวเองผ่านพ้นวิกฤตมาอย่างโชกโชน ทั้งเหตุการณ์อุทกภัยครั้งใหญ่เมื่อปี พ.ศ. 2463 ที่ท่อนซุงจำนวนมหาศาลทะยานไหลมากับสายน้ำเชี่ยวกราก หรือครั้นเมื่อเจ้าของนครลำปางทรงตัดสินใจที่จะระเบิดสะพานทิ้ง ระดับน้ำก็กลับลดลงเรื่อยๆ จึงไม่มีการทำลายสะพานแต่อย่างใด ซึ่งคนในลำปางมักจะเรียกว่า สะพานขาว เนื่องจากสะพานมีสีขาวนั่นเอง สะพานข้ามแม่น้ำวังนี้ตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่ที่ถนนรัษฎา มีเครื่องหมายไก่ขาวและครุฑหลวงประดับไว้ตรงหัวสะพาน ถือเป็นสัญลักษณ์คู่กับจังหวัดลำปางมาช้านาน
สะพานรัษฎาภิเศกรุ่นแรกนั้นเป็นสะพานไม้สร้างในสมัยเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต เจ้าของนครลำปางองค์สุดท้าย เพื่อเชื่อมการปกรองแขวงหัวเวียง (สวนดอก) กับแขวงเวียงเหนือเข้าด้วยกัน โดยสร้างเสร็จในปี พ.ศ. ๒๔๓๖ ตรงกับรัชสมัย รัชกาลที่ 5 นับเป็นสะพานที่ใหญ่ที่สุดในประเทศเลยทีเดียว คือยาวถึง 120 เมตร ชวนให้นึกถึงความกว้างอลังการของแม่น้ำวังสมัยก่อน และได้ตั้งชื่อสะพานว่า “รัษฎาภิเศก” เพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายเป็นที่ระลึกในงานพระราชพิธีรัชดาภิเษกรัชกาลที่ 5
สะพานไม้รุ่นแรกพังลงในปี พ.ศ. 2444 เพราะทนแรงกระแทกจากท่อนซุงจำนวนมหาศาลยามน้ำหลากไม่ไหว เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิตจึงต้องมีจดหมายไปถึงกระทรวงมหาดไทย ขอพระราชทานเงินมาสร้างสะพานขึ้นใหม่เป็นรุ่นที่สอง ครั้งนี้สะพานรัษฎาภิเศกเป็นสะพานไม้เสริมเหล็ก ต่อมาสะพานรัษฎาภิเศกรุ่นที่สองก็พังลงอีกในปี พ.ศ. 2458 ด้วยประสบปัญหาแบบเดิม คือผุกร่อนไปตามกาลเวลา จึงมีการเสนอขึ้นไปถึง รัชกาลที่ ๖ ว่า “ควรทำอย่างแฟโรกอนกริตเสียทีเดียว” ซึ่งพระองค์ก็ทรงเห็นด้วย เนื่องจากทรงเล็งเห็นว่าสร้างด้วยคอนกรีตนั้นจะมั่นคงถาวรในระยายาวกว่า
ในที่สุด สะพานรัษฎาภิเศกรุ่นที่สามก็สร้างเสร็จในปี พ.ศ. ๒๔๖๐ เป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กทาสีขาวโดดเด่นสะดุดตาด้วยรูปทรงโค้งคันธนูรวม 4 โค้ง ตั้งขวางเต็มลำน้ำ ทั้งยังมีสัญลักษณ์ที่สื่อความหมายถึงความเป็นมาอยู่หลายประการ ดังนี้
เสาสี่ต้น ซึ่งตั้งอยู่ตรงหัวสะพานฝั่งละสองต้น เปรียบดังความมั่นคงแข็งแรงและสง่างาม
พวงมาลายอดเสา บนยอดเสาทั้งสี่ด้านของเสาทั้งสี่ต้น เพื่อรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5
ครุฑหลวงสีแดง ประดับอยู่กลางเสาด้านหน้าทุกต้น ทั้งสองฝั่งหัวสะพาน บ่งบอกถึงตราสัญลักษณ์แห่งแผ่นดินสยามสมัยรัชกาลที่ 6
ไก่หลวง หรือ ไก่ขาว ที่ประดับตรงกลางเสาด้านข้างทุกต้น ทั้งสองฝั่งหัวสะพาน คือสัญลักษณ์ประจำนครลำปาง สื่อถึงสมัยเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต
คำว่า “มีนาคม ๒๔๖๐” กลางเสาด้านในทุกต้น ทั้งสองฝั่งหัวสะพาน บอกถึงวันที่สะพานแล้วเสร็จ
คำว่า “สะพานรัษฎาภิเศก” ตรงกลางคานเชื่อมโค้งสะพานคู่แรกทั้งสองฝั่งหัวสะพาน บ่งบอกถึงการได้รับพระราชทานนามนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
สะพานรัษฎาภิเศกอยู่ใน อ.เมือง จากห้าแยกหอนาฬิกา ตรงมาตาม ถ.บุญวาทย์ ถึงวัดบุญวาทย์ เลี้ยวซ้ายเข้า ถ.ไปรษณีย์ เลี้ยวขวาเข้าข้างที่ทำการไปรษณีย์ลำปาง แล้วเลี้ยวซ้ายเข้า ถ.รัษฎา (หน้าวัดคะตึกเชียงมั่น) ตรงไปประมาณ 150 เมตร